İnsani bir duygu olan kıskançlık, değer verilen kişinin ya da eşyanın başkalarıyla paylaşılmak istenmemesi sonucunda doğar. Dünyaya gözlerini açan minik aile üyesi herkesin ilgi odağı haline geldikten bir süre sonra kardeşler arasında kıskançlık yaşanmaya başlar. Bütün zamanlarını tek çocukta yoğunlaştıran ebeveynler, aralarına yeni katılacak olan miniğin farklı duygular, durumlar yaşatacağını pek öngöremeyebilirler. İkinci çocuk kararının anne-babaya ait olması önemlidir; çocuklar, her ne kadar, kardeş isteseler de bu düşünce daha sonra değişebilir. İlk doğanların kardeş istemelerindeki amaç ise beraber vakit geçirebileceği bir oyun arkadaşının olmasını istemeleridir. 2-6 yaş arası çocuklar mantıklı hareket etmekten ziyade, duygularıyla isteklerine yön verirler. Bu sebepten dolayı, yavrunuzun ”kardeş” ısrarını yerine getirmeden önce çok iyi düşünmeniz gerekebilir. Siz de kardeş kıskançlığı belirtileri nelerdir, nasıl önlenir? gibi birçok sorunun çözülmesini istiyorsanız, bu yazımız tam size göre…
Kardeşler Arasında Yaşanan Kıskançlığın Sebepleri Nelerdir?
İkinci çocuk kararını vermeden önce yaşanabilecek sorunları göz önünde bulundurup, kapsamlı bir araştırma yapılması ya da uzman görüşleri alınması, sizin ve çocuğunuzun arasındaki ilişki için büyük fayda sağlayabilir. İlk çocuğunuzla ikinci hamilelik dönemi boyunca sorun yaşamasanız da kardeş doğumuyla beraber bazı duygu karışıklıkları meydana gelebilir.
Çocuklar, annesinden ve babasından aldıkları sevgiyi kimseyle paylaşmak istemeyebilir; özellikle annesinin sevgisini kaybedeceğini düşünür. Bu durumun yavrunuz için üzüntü verici hislere dönüşmesi kaçınılmazdır. Kardeşi doğana kadar bütün ilgiyi ve sevgiyi kendi üzerinde hisseden çocuk, ebeveynlerinin yenidoğan kardeşe olan alakalarını gördüğü zaman, kıskançlık seviyesinde artış görülebilir. Yenidoğan kardeş kıskançlığına sebep veren durumlar ise şu şekildedir:
- Büyük çocuğunuzdan kardeşinin bakımıyla ilgili zorlayıcı isteklerde bulunmak,
- Oyuncakların paylaşılması gerektiğini kesin bir dille anlatmak,
- İlk doğan yavrunuzu kreşe vermek,
- Kardeşlerin odasını ayırmak,
- Aşırı sorumluluk yüklemek,
- Çocuğunuza vakit ayıramamak,
- Yeterli ilgi göstermemek.
Çocuklar Kıskandıklarında Hangi Davranışlarda Bulunur?
Çocuğunuz küçük kardeşine gösterilen ilginin kendisine de gösterilmesini ister. 2-3 yaş grubu minikler, kardeş kavramını ve bebeğin bakımının zorunlu olduğunu anlayamayabilir; kendilerini yalnız hisseder ve anne-babasının gösterdiği sevginin azaldığını düşünürler. Ayrıca psikolojik açıdan üzerinde büyük bir baskı hissedebilirler. Bu durum yavrunuzun içine kapanmasına, iştahtan kesilmesine ve sürekli hüzünlü bir hâlde olmasına neden olabilir. Ayrıca çocuğunuz;
- Yemek yemek yerine biberonla süt içmek isteyebilir,
- Altına kaçırabilir,
- Bebek gibi hareketler ya da konuşmalar yapabilir,
- Kendisini ifade etmeye çalışırken ağlayarak konuşabilir,
- Uğraştığı etkinliği yapamadığı zaman onu tekrar denemek yerine ani öfke patlaması yaşayarak ağlamaya başlayabilir,
- Kardeşine fiziksel zararlar verebilir.
Tüm bunlar çocuklarda kardeş kıskançlığı belirtileridir ve gözlem yapmanız, dikkat etmeniz oldukça önemlidir. Çocuğunuzun davranışlarında belirgin değişiklikler bulunuyorsa, gereken önlemleri almalısınız.
Kardeş Kıskançlığının Önüne Geçebilmek İçin Neler Yapılmalı?
Kardeşler arasında yaşanan “paylaşamama” durumunun büyük boyutlara ulaşmaması için davranış biçiminize çok dikkat etmelisiniz. Kardeş kıskançlığı ne için yapılır? yanıtını bulmakla beraber, bu sorunun ortaya çıkmasına sebep olan unsurları ortadan kaldırmak hem sizin hem de yavrunuzun psikolojisi için yararlı olur. Peki, kardeş kıskançlığı için ne yapılmalı? Çocukların kıskançlıklarının önüne geçebilmek için şu önlemleri alabilirsiniz:
- Kardeşlerin arasında yaşanan olaylarda taraf tutmayın, öneride bulunurken ikisine de aynı konuşmayı yapın.
- Yeni doğacak kardeş için kıyafet alışverişinde, eşya seçiminde ya da isim bulma konusunda yavrunuzun fikrini alın.
- Her iki çocuğunuza da zaman ayırın.
- Aralarında tartışma yaşanıyorsa müdahale etmeyin, sorunlarını kendi başlarına çözmeyi de öğrenmeleri gerekir.
- Birbirleri arasında kıyaslama yapmayın.
- Hediye, yiyecek, giyim gibi alışverişlerde miniklere eşit davranın.
- Bebeğinize göstermeniz gereken yoğun ilgiden dolayı büyük çocuğunuzu unutmayın; kendisini dışlanmış gibi hissedebilir.
- Beraber oyunlar oynayıp etkinlikler yaparak vakit geçirmeyi ihmal etmeyin.
- Büyük çocuğunuza, kardeşine karşı ağır sorumluluklar yüklemeyin. Bu durum sinir krizlerine, kızgınlığa ya da öfke patlamalarına neden olabilir.
Kardeşler Arasında Yaşanan Kıskançlıkta Ebeveynler Nasıl Davranmalı?
2-6 yaş dönemindeki çocukların mantık kavramı gelişmediği için olaylara duygusal olarak yaklaşırlar. Eğer doğru şekilde yönlendirilmezlerse, ilerleyen dönemlerde kıskançlıkların önüne geçmek zorlaşabilir. En çok merak edilen sorulardan biri olan kardeş kıskançlığı ne için yapılır? yanıtı ise çoğu ebeveynin yanlış uygulamalarından birisi olan, büyük çocuğa fazla sorumluluk yüklemektir.
Çocuğunuzu aileye katılacak olan yeni üyenin gelişine hazırlamalısınız; kardeş doğduğu zaman neler yaşanabileceği, ona neden yoğun ilgi gösterilmesi gerektiğini net bir şekilde anlatın. Hatta kardeş ilişkilerinin anlatıldığı kitapları okuyarak ya da oyun sırasında iki kardeş figürü oluşturup, nasıl davranmaları gerektiğini gösterebilirsiniz. Doğum gerçekleştikten sonra çocuğunuzun kardeşini kıskanmamasına sevinirken, bebek ayaklanmaya ve konuşmaya başladıktan sonra farklı belirtilerin ortaya çıktığını gözlemleyebilirsiniz. Ayrıca büyük yavrunuzu yenidoğan arkadaşıyla oynamaya zorlamayın; zamanla kardeş kavramını benimseyip beraber vakit geçirdiklerini şahit olmanız yakındır.
Çocuğunuz ilgisiz kaldığını fark ederek kardeşine fiziksel zararlarda bulunabilir ya da size aşırı tepkiler verebilir. Bu tür durumlarda sesinizi yükseltmeden, anlayışlı bir şekilde konuşmanız oldukça önemli bir husustur.
Çocuğunuza Kardeşiyle İlgilenmesi İçin Baskı Yapmayın!
Büyük çocuğa yapılan baskı, onun psikolojisini olumsuz yönde etkileyebilir. Yavrunuz, kardeşiyle ilgilenmek zorunda olduğunu düşünüp, bebeğin herhangi bir huzursuzluk yaşaması hâlinde kendini başarısız hisseder ve ağlama krizine girebilir. Oysa onun da çocuk olduğunu unutmamak gerekir. Bütün sorumluluğu ablaya ya da abiye yüklemek yerine, yapacağınız iş için birlikte hareket etmeyi deneyebilirsiniz.
Büyük çocuğunuzdan sevginizi ve ilginizi esirgemeyin; onunla beraber etkinlikler yapmaya, oyunlar oynamaya devam edin. Eğer kızınız ya da oğlunuz, siz yenidoğan minikle ilgileniyorsunuz diye olumsuz tepkiler veriyorsa; onun bebek olduğunu, bakımını ve ihtiyaçlarını kendisi gideremediği için bütün bunları bizim yapmamız gerektiğini anlatın. Ayrıca ilk yavrunuza, kendi bebekliğinde de aynı şekilde davranıldığını sakin bir şekilde açıklayın; ilk başlarda bunu anlamak istemeyip direnebilir. Fakat bu durum zamanla, sizin de yönlendirmeleriniz sayesinde aşılabilir. Eğer kıskançlık durumu baş edilemeyecek bir seviyeye gelirse, uzman birinin tavsiyelerini almanız fayda sağlayabilir.
Kardeş Kıskançlığı İçin Alınan Tedbirlerin Önemi Nelerdir?
Kardeşler arası görülen kıskançlığı “zamanla geçer” diyerek önemsizleştirirseniz, aksine ilerleyen dönemlerde birçok sorunla karşılaşabilirsiniz. Bazı ebeveynler ya da aile büyükleri, her ne kadar, kıskançlığı gereksiz bir detay olarak görseler de aslında aile için oldukça önemli bir ayrıntıdır. Anne-baba ve çocuklarla yapılan etkinlikler, beraber geçirilen zamanlar paylaşamama duygusunu önleyebilir ya da en aza indirebilir. Kardeş kıskançlığı için alınan tedbirlerin önemini siz değerli ebeveynler için şu şekilde sıraladık:
- Aile kavramını daha net bir şekilde benimsenmesini sağlar.
- Abla-kardeş ya da abi-kardeş ilişkisinin güçlenmesine olanak tanır.
- İhtiyaç duyulduğu anlarda kardeşlerin birbirlerine destek vermeleri aşılanır.
- Minikler, aralarında oluşan sorunları kendi içlerinde çözüme kavuşturmayı öğrenilir.
- Aile olarak kaliteli zaman geçirebilmenin huzur ve mutluluk verici olduğu anlaşılır.
- Eşya, oyuncak, kıyafet ve yiyecek gibi ortak kullanıma elverişli olan ihtiyaçların paylaşılması öğrenilir.
Çocukların Duygularını Anlayabilen Bakıcılar Ailelerin Huzurunu Koruyabilir
Bebek ve çocuk bakıcıları, ebeveynlerin ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra aileye yeni katılacak olan üyelerle büyük çocukların arasında bir köprü vazifesi görür. Yenidoğan bebeğiyle ilgilenen anne, bakıcının desteği sayesinde ilk yavrusuna da rahatlıkla vakit ayırabilir. Böylece kardeş kıskançlığı ileri seviyelere ulaşmadan tatlılıkla giderilebilir. Aileniz kalabalıklaşmaya başladığında, Bakiciburada.com‘un eğitimli ve uzman bakıcılarıyla tanışabilirsiniz. Yenidoğan bebeğin gelişim özellikleri yazımıza da göz atabilirsiniz.
Bakiciburada.com Aileleri Hep Mutlu!
İlk çocuklarından sonra tecrübe sahibi olan ebeveynler, aileye katılan ikinci bir üyenin kardeş kıskançlığı yaratacağını önemsemediklerinde farklı sürprizlerle karşılaşabilirler. Abi ya da abla olan çocuğunuzla yenidoğan bebeğiniz arasında yaşanması muhtemel olumsuzlukların, büyük bir krize yol açmaması için profesyonel bakıcılarla çalışabilirsiniz. Bakiciburada.com bakıcıları çocukların doğru davranışlara yönelmesini sağlar, aile içindeki iletişimin güçlenmesine destek verir. Unutmayın, Bakiciburada.com sizin mutluluğunuza değer verir!