Alzheimer hastalığı öngörülebilir bir oranda ilerlemiyor. Bazı insanlar için semptomlar on yıldan fazla yavaş yavaş gelişirken, bazıları için de hastalık sadece birkaç yıl içinde hızla kötüleşebiliyor. Alzheimer’lı insanlar tanıdan sonra ortalama 8 ila 10 yıl yaşıyorlar, ancak bazıları iki kat daha uzun süre yaşıyor. Bu yazımızda Alzheimer’ın 3 Aşaması: Hastalık Nasıl İlerliyor? birlikte göz atalım.
Alzheimer ve Demans Farkı
Amerika’da yer alan Alzheimer Derneği’ne göre 65 yaş ve üstü 10 kişiden birinde (yüzde 10) Alzheimer var. Alzheimer’in demans türünden uzak olması en yaygın olanıdır ve bundan etkilenen insan sayısı, artan yaşlı nüfus nedeniyle artmaktadır. Her üç yaşlıdan biri Alzheimer veya demansla ölmektedir.
Sevilen birinin Alzheimer olması ve Demans hastalığına sahip olmaması mümkündür, çünkü Alzheimer hastalığı sadece bir demans şeklidir. Demansın kendisi aslında bir hastalıktır, bir semptomdur. Diğer demans türleri arasında Lewy vücut demansı, vasküler demans, frontotemporal demans, kısa süreli hafıza kaybı ve Huntington veya Parkinson hastalığı bulunur. Tüm demans türlerinin bir başka yaygın semptomu, büyük güvenlik riskleri oluşturabilen dolaşmaktır. Diğer semptomlar, Parkinson hastalarının sıklıkla hastalığın bir sonucu olarak geliştirdiği titreme ve diğer hareket fonksiyonu sorunları gibi belirli demans türlerine özgüdür.
Alzheimer’ın aşamaları net bir şekilde tanımlanmamış olsa da doktorlar çoğu hastanın yaşadığı üç ana aşama belirledi.
Aşama 1: Hafif Alzheimer
Genellikle iki ila dört yıl süren bu aşamada, Alzheimer’lı bir kişi hastalık durumunun ilerlediğini fark edebilir veya fark etmeyebilir. Unutkanlık nöbetleri, özellikle daha uzun süreli anılar hala sağlamsa, “kıdemli anlar” olarak yazılabilir. Bu noktada aile üyeleri sevdikleriyle ilgili bir şeyler olduğunu fark etmeye başlayabilir ve doktorlar ilk, izle ve bekle teşhisi yapabilir. Bu aşamadaki semptomlar şunları içerebilir:
- İsimleri unutma veya bir şeyleri yanlış yerleştirme gibi sık sık hafıza kaybı
- Fatura ödeme veya market alışverişi gibi bir zamanlar kolay olan günlük görevleri yerine getirmede zorluk
- Bir fincan kahve yapmak veya rutin görevleri yerine getirmek normalden uzun sürüyor
- Yemek pişirirken veya ev temizliği yaparken konuşmaya devam etmek gibi birden fazla görevi aynı anda yapmakta zorluk
- Yaptığı işlerde önüne engel çıktığında sorun çözmede zorluk
- Yanlış kararlar verme veya karar verememe
Aşama 2: Orta Alzheimer
Bu aşamaya kadar, genellikle insanların Alzheimer’dan şikayetleri yoktur. Doktorlar genellikle daha kesin tanı koymak için hafıza testleri yapar ve beyin taramaları yaparlar. İnsanlar bu aşamada hastalığın nasıl ilerlediğine bağlı olarak birkaç yıl veya on yıldan fazla bu aşamada kalabilirler. Alzheimer hastaları hafıza sorunları ile karşılaşmaya başladıkça giderek daha fazla hayal kırıklığına uğrayabilir veya tedaviden vazgeçmek isteyebilir. Bakıcılar bu dönemde bakımla ilgili ihtiyaçları düzene sokmaya başlayabilirler. Belirtiler şunları içerebilir:
- Doğum tarihi gibi günleri unutmak da dahil artan hafıza kaybı
- Karışıklık (örneğin, nerede olduklarını veya hangi gün veya mevsimde olduğunu bilmemek)
- Konuşma, okuma ve yazma güçlüğü
- Şüphe, halüsinasyon ve sinir krizleri dahil kişilik ve ruh halindeki değişiklikler
- Uygunsuz zamanlarda soyunma gibi dürtüsel davranış
- Daha fazla dolaşma veya kaybolma riski
- Hava şartlarına uygun kıyafet seçmek, banyo yapmak ve bakım yapmak veya banyoyu kullanmak gibi günlük aktiviteler için yardıma ihtiyaç duymak
- Huzursuzluk ve ajitasyon, özellikle günün sonlarında
- Bazı insanlarda bağırsak ve mesane fonksiyonunu kontrol etmede sorun
Aşama 3: Şiddetli Alzheimer’lar
Bilişsel işlev azalmaya devam ettikçe (bu aşamada düşüş daha da hızlı olabilir), insanlar temel görüşmelerde bile zorlanabilirler. Bu aşamadaki insanlar yemek yiyemediği, banyoya gidemediği, hareket edemediği ve diğer günlük aktiviteleri kendi başlarına gerçekleştiremediği için hastanın kendi güvenliği için 24 saat bakım gerekli olacaktır. Bu son aşama diğer aşamalardan daha kısa olma eğilimindedir, ancak yine de birkaç yıl sürebilir.
- Yürümek, oturmak, başını dik tutmak, yemek yeme yeteneğini kaybetmek
- İletişim kuramama
- İnleme veya homurdanma
- Kriz nöbetleri
- Daha fazla uyku uyuma
- Artık ailenizi veya arkadaşlarınızı tanımıyor veya çevresiyle iletişim kuramıyor
- Enfeksiyonlara karşı daha savunmasız olmak
Demans ve Alzheimer Arasındaki Farkı Anlama
Planlama Bakımı
Sevilen birine Alzheimer veya başka bir demans teşhisi konulduğunu kabullenmek ve harekete geçmek küçük bir iş değildir. Muhtemelen duygusal değişikliklerle ve gelecekle ilgili sorularla karşılaşırsınız. Ancak bu duygularınıza ve yüzleşmek üzere olduğunuz yeni gerçekliği kabul ettikten sonra, planlama moduna geçme zamanı gelmiştir. Birinci olarak bunama durumunda, zaman gerçekten önemlidir. Bu yüzden çok uzun süre beklemeyin. Ömrünün bitimine ilişkin bakımı hakkında konuştuğunuzdan emin olun. Bu konuşmaları yaparken aklınızda bulundurmanız gereken birkaç nokta:
- Konuşmayı mümkün olduğunca erken yapın. Birden fazla konu hakkında konuşmanız gerekebilir.
- Bir arkadaşınız veya yakın tarihli bir olay hakkında konuşmayı varsayımsal tutun.
- Sizin de dahil olduğunuz bakım seçenekleri sunarak çok fazla açık uçlu sorudan kaçının.
- Sevdiklerinizin ihtiyaç duyacağı önemli yasal belgeleri konuşun.
Alzheimer hastasının bakımı için seçenekler arasında yaşlı bakım evleri veya evde hasta bakıcı tutmanız yer alır. Demans hastalarında uzmanlaşmış bir evde bakım yardımcısı bulunmalı ve hafıza bozukluğu olan insanlara yiyecek ve içecekleri sağlanmalıdır. Sevdiğiniz kişinin demansın hangi aşamasında olduğuna bağlı olarak(erken, orta veya geç), seçeceğiniz bakımın türünü ve zamanlamayı belirleyecektir. Sevdiğiniz kişi yaşlı bakım evlerinde yaşıyorsa, buralarda bakacak personel bulunmaktadır. Ancak nerede yaşarlarsa yaşayın, tüm bakımı kendi başınıza sağlamaya çalışmayın. Bazı yaşlı bakım evlerinde hekim, nörolog ve beslenme uzmanı bulunmaktadır.
Bakım ve Güvenlik
Alzheimer Hasta Bakıcısı Olmak
Herhangi bir yaşlı için bakım zor olabilir, ancak demans olan biri için hasta ve yaşlı bakıcısı olmak özellikle zor olabilir. Alzheimer’lı kişinin endişe duymaması için bakıcının sakinliğini sürdürmesi, özellikle elini tutması, onları ev içinde ve dışında güvenliğini sağlamak ve onlarla konuşmak gibi yardımlar önemlidir.
Temizlik, beslenme, evin alışverişi, faturalar vb. gibi finansal yönetim ve güvenlik planlaması, bakıcıların yapması gerekenlerdir. Ancak demansı olan birisine bakarken bu bakımlar daha fazla önem arz edecektir. Örneğin, finansal ve yasal evrakların takibi için hafızası bozulduktan sonra finansal kararlar almak ve onların adına hareket edebilmeniz için bir vekaletname hazırlamanız gerekecektir. Yaptığınız bakım ve finansal kararlar için hasta olan kişinin akrabalarından ve çevresinden destek alarak ilerlemeniz doğru olacaktır. Hemen harekete geçmeniz gereken başka bir şey, yaşlıların güvenliğini sağlamak için evi demans hastaları için uygun hale getirmeniz olacaktır.
Yapmak İsteyebileceğiniz Değişikliklere Örnekler:
- Merdivenlerin her iki tarafına da korkuluk takın.
- Mutfak temizlik malzemelerinin olduğu dolabı kilitli tutun.
- Gece lambalarını ve ışık anahtarlarını yatağının yanına yerleştirin ve elektrik kesilirse bir el fenerini yanında hazır bulundurun.
- Kaygan duş kabinlerinde ve küvetlerde düşme olasılığını azaltmak için bir duş oturağı koyun.
- Evin içinde biri dışarı çıkmaya çalıştığında sizi uyaran bir alarm sistemi kurun.
Alzheimer Hasta Bakıcı Fiyatları
Alzheimer hasta bakımı zordur. Alzheimer hasta bakıcı fiyatları da normal hasta ve yaşlı bakımına göre biraz daha yüksektir. Hasta bakıcılar 2.500 TL – 3.000 TL arasında ücret alırken, alzheimer ve demans hasta bakımı yapan bakıcılar 3.000 TL – 3.500 TL arasında çalışmaktadır.
Alanında Uzman Hasta ve Yaşlı Bakıcısı Bakiciburada.com ‘da
Bakiciburada.com ‘da hasta ve yaşlı bakıcısı olarak çalışmak isteyen 20.000’den fazla aktif bakıcı bulunuyor. Yine 500’e yakın da Hemşire yakınlarınızın bakımı için görev alabilir.
Hasta ve yaşlı bakımında deneyimli, sertifikalı, gerek erkek gerek bayan bakıcılarla sevdiklerinizin bakımını aksatmayın.
Evde size ve sevdikleriniz için hizmet verecek hasta bakıcılar sadece hastalarla ilgilenmez, vakit buldukça evin temizliği, yemek yapımı, çamaşırları makineye atma ve kurutma, ütüleme gibi işlerle de görev yapar.
Siz de sevdikleriniz için profesyonel destek almak istiyorsanız Bakiciburada.com ‘a gelin. Hasta bakıcısı ilanı oluşturabilir ya da hasta bakıcılara hemen iş teklifi yapabilirsiniz.